Rối loạn thần kinh thực vật là một trạng thái không ổn định của hệ thống thần kinh vô thức, thường đi kèm với căng thẳng, lo âu, rối loạn giấc ngủ và đau nhức. Trong y học cổ truyền, có nhiều phương pháp và liệu pháp được sử dụng để cải thiện và điều trị rối loạn thần kinh thực vật như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, kết hợp thảo dược thiên nhiên,… Và hôm nay cùng Phòng Khám Đông Y Ánh Dương tìm hiểu chi tiết hơn về cách chữa rối loạn thần kinh thực vật theo Đông Y có gì đặc biệt không nhé?
Phương pháp chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng Đông y
Nguyên nhân và dấu hiệu của bệnh rối loạn thần kinh thực vật theo Đông y
Rối loạn thần kinh thực vật là chứng mất cân bằng hoạt động giữa hai hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh giao phó.
Theo quan điểm của Đông y, rối loạn thần kinh thực vật thuộc vào một phạm vi chứng chính được gọi là “chứng xung”. Bệnh này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như thiếu máu, rối loạn thần kinh chức năng, thiếu vitamin B1, hoặc các bệnh liên quan đến hệ thống tim mạch như tăng huyết áp, xơ vữa mạch vành, hoặc thấp tim. Trong Y học cổ truyền, rối loạn thần kinh thực vật thường được phân thành bốn thể chính, bao gồm:
Thể tâm huyết hư:
Đây là trạng thái mà tâm huyết (năng lượng tinh thần) bị suy yếu, gây ra các triệu chứng liên quan đến tâm trạng và cảm xúc. Những bệnh nhân bị thiếu máu hay gặp tình trạng này, suy nhược cơ thể do bệnh tật, phụ nữ sau sinh đẻ, dinh dưỡng kém…). Biểu hiện tim đập nhanh, hồi hộp, ngủ ít, trằn trọc, hay nằm mê, chất lưỡi đỏ, mạch tế nhược. Phép chữa là dưỡng huyết, kiện tỳ, an thần.
Thể âm hư hỏa vượng:
Bệnh nhân có thể trải qua sự mất cân bằng giữa âm và dương, với một sự thặng dư của dương, dẫn đến các triệu chứng có thể liên quan đến sự kích thích thần kinh. Dễ mắc phải nhất ở bệnh nhân bị rối loạn thần kinh chức năng, tăng huyết áp,… Triệu chứng thường gặp là tim đập nhanh, chóng mặt, nhức đầu, ù tai, hoa mắt, nóng người, đại tiện táo, nước tiểu đỏ, họng khô, lưỡi đỏ. Chữa bằng phép tư âm giáng hỏa.
Thể dương hư:
Thể này thường liên quan đến sự suy yếu của âm, gây ra các triệu chứng như mất ngủ, căng thẳng và sự kém hiệu quả trong việc kiểm soát cảm xúc. Thường gặp ở người già, sức khỏe kém dễ bị suy nhược thần kinh, giảm hưng phấn, bị xơ vữa động mạch. Biểu hiện bao gồm tim đập mạnh, chân tay lạnh, sợ lạnh, ăn ngủ kém, thường tiểu tiện, đau mỏi lưng gối,… Thể này chữa bằng phép ôn dương an thần.
Thể tỳ thận dương hư:
Thể này liên quan đến sự yếu đuối của tỳ thận (một cơ quan quan trọng trong Đông y), gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, sự suy yếu về thể lực, và vấn đề về hệ tiêu hóa. Người mắc thể này có biểu hiện tim đập nhanh, hay hồi hộp, ăn ngủ kém, lạnh tay chân, nhức mỏi lưng gối, tiểu nhiều lần trong ngày, sợ lạnh, mạch trầm tế nhược,… Phép chữa được dùng là ôn dương an thần.
Phương pháp chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng Đông Y
Rối loạn thần kinh thực vật không chỉ là vấn đề về cơ thể mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tâm trạng và chất lượng cuộc sống. Trong y học cổ truyền đã được biết đến với khả năng cân bằng tinh thần và sức khỏe bằng các phương pháp tự nhiên từ thiên nhiên.
Châm cứu
Châm cứu được xem là một phương pháp hiệu quả để cân bằng năng lượng trong cơ thể. Bằng cách sử dụng các kim mỏng được đặt vào các điểm cố định trên cơ thể, châm cứu có thể kích thích các năng lượng để cải thiện lưu thông năng lượng và giảm căng thẳng. Tùy vào triệu chứng khác nhau, các thầy thuốc Đông Y sẽ chọn phương huyệt khác nhau trong điều trị rối loạn thần kinh thực vật.
Chẳng hạn, Huyệt thần môn nằm trên lằn chỉ cổ tay, chỗ lõm sát bờ ngoài gân cơ trụ trước và góc ngoài bờ trên xương trụ (về phía xương trụ). Khi châm cứu huyệt này có tác dụng an thần, trị mất ngủ. Huyệt nội quan (mặt trước của cẳng tay, từ lằn chỉ cổ tay đo lên 2 thốn, giữa gân cơ tay lớn và gân cơ tay bé). Huyệt này có tác dụng định tâm, an thần, trị hồi hộp, lo âu, mất ngủ, động kinh,…
Châm cứu chữa rối loạn thần kinh thực vật
Bấm huyệt
Trong Đông y, căn bệnh này có thể được hỗ trợ điều trị bằng cách bấm huyệt. Cơ chế bấm huyệt để hỗ trợ điều trị rối loạn thần kinh thực vật là dùng bàn tay xoa, miết, ấn (bấm), day,… để tạo ra các tác động vật lý lên các huyệt đạo; từ đó, điều chỉnh hoạt động của hệ thống thần kinh thực vật, giúp hệ thần kinh thực vật trở lại trạng thái cân bằng.
Đầu tiên, bác sĩ thực hiện xoa nóng các vùng đầu, cổ và mặt của bệnh nhân ở các vị trí có các huyệt đạo cần tác động để giúp người bệnh thư giãn, giảm bớt căng thẳng và làm mềm các nhóm cơ xung quanh các huyệt. Sau đố, tiến hành xoa bóp và bấm vào các huyệt đạo ở vùng đầu mặt cổ như: hạ quan, địa thương, bách hội, đầu duy, tình minh, ấn đường, quyền liêu, suất cốc, dương bạch, phong trì, thái dương, toản trúc, hợp cốc,… Sau khi bấm huyệt, bác sĩ sẽ day các huyệt túc tam lý, can du, tâm du, tỳ du, thận du, phế du, tam âm giao.
Thuốc thảo dược và bài thuốc:
Đông y sử dụng các bài thuốc thảo dược từ các thành phần tự nhiên như cây bạch quả, nhân sâm, hoa cúc, hồng sâm, lá bạc hà, hoa nhài và nhiều loại thảo dược khác. Những loại thuốc này thường được kết hợp thành bài thuốc đặc trị, được thiết kế để cân bằng năng lượng, giảm căng thẳng, và cải thiện tình trạng lý trí. Công dụng của các bài thuốc thảo dược có thể thay đổi tùy thuộc vào cơ địa và tình trạng sức khỏe cụ thể của từng người.
Ưu và nhược điểm của cách chữa rối loạn thần kinh thực vật bằng YHCT
Ưu Điểm
- Tự nhiên và an toàn: Các phương pháp Đông y sử dụng từ thiên nhiên và ít tác dụng phụ như thuốc hóa học, giúp giảm thiểu rủi ro không mong muốn.
- Hướng đến căn nguyên: Thay vì chỉ điều trị các triệu chứng, Đông y tập trung vào xác định và điều trị căn nguyên của vấn đề, giúp ngăn chặn tái phát và cải thiện từ gốc rễ.
- Kết hợp tốt với Y học hiện đại: Các phương pháp Đông y có thể kết hợp tốt với y học hiện đại để tăng cường hiệu quả và đa dạng hóa phương pháp điều trị.
- Tiếp cận toàn diện: Đông y nhấn mạnh vào việc cân bằng cả cơ thể lẫn tinh thần, không chỉ giúp cải thiện sức khỏe vật lý mà còn tạo cảm giác an bình và sảng khoái trong cuộc sống.
Với triết lý cân bằng tự nhiên và phương pháp điều trị đa dạng, Đông y đã từng bước trở thành một lựa chọn phổ biến trong việc chữa trị rối loạn thần kinh thực vật, hướng đến sự an bình và sức khỏe toàn diện.
Nhược điểm
- Đông y thường đòi hỏi thời gian dài để thấy được hiệu quả, đặc biệt là khi sử dụng các liệu pháp từ thảo dược. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn và thời gian để cơ thể thích nghi và phục hồi.
- Điều trị bằng Đông y có thể không phù hợp hoặc không hiệu quả đối với một số người do tác động khác nhau của cơ địa và mức độ nghiêm trọng của rối loạn thần kinh thực vật.
